zaman kavramı III

augustinus
itiraflar

XVIII

"...Eger gelecek ve gecmis varsa, nerede onlar? bunu bilmek isterim. gerci henuz basaramiyorum ama yine de biliyorum ki her nerede iseler orada, onlar gelecek ya da gecmis olarak degil, simdiki zaman olarak varlar. nitekim eger orada da gelecek olarak varolsalar, orada da olamazlar; orada da gecmis olarak varolsalar, orada da artik yokturlar. demek ki her nerede olurlarsa olsunlar, ancak simdiki zaman olarak varlar. ... artik varolmayan benim cocuklugum bu sekilde artik varolmayan gecmis zaman icindedir. oysa animsadigim ya da anlattigimda onun imgesini simdiki zaman icinde goruyorum, cunku hala benim bellegimin icindedir. nesnelerde oldugu gibi, henuz varolmayip da ondeyide bulunulan gelecekteki seylerdeki durum da ayni mi? yani onlarin imgeleri de simdiden simdiki zamandaki gibi varolanlar olarak mi onceden algilanmaktadir? bunu bilmedigimi itiraf edeyim. ama kesinlikle sunu biliyorum ki, biz cogunlukla onceden gelecekteki eylemleri dusunuyoruz ve bu onceden dusunme simdiki zamandadir, oysa onceden dusunduklerimiz henuz yoktur, gelecektir. ama o eylemin icine girdigimiz ve onceden dusundugumuz seyi yapmaya basladigimiz zaman, o eylem varolacaktir; cunku artik gelecek degil, simdiki zamanda olacaktir."

XX

o halde su acik: ne gelecek zaman var ne gecmis; ne de 'gecmis, simdiki zaman, gelecek zaman diye uc zaman var' demek yerinde. belki soyle demek yerinde olur: 'uc zaman vardir: gecmistekilere iliskin simdiki zaman, simdikilere iliskin simdiki zaman ve gelecektekilere iliskin simdiki zaman.' cunku bu uc zaman zihinde vardir ve onlari baska yerde gormem. gecmistekilere iliskin simdiki zaman ani, simdikilere iliskin simdiki zaman bir anlik goru, gelecektekilere iliskin simdiki zaman da beklenti olarak vardir...."

seklinde dusuncelerini ifade etmis augustinus. fazlaca mi karistirmis, sacmalamis gibi mi gorunuyor biraz da?.. augustinus'un bolumu boylece bitiyor. bir dahaki alinti kitaptaki son isim, Heidegger'den olacak.