zm_ndd

Salı

zaman kavramı II



Augustinus
itiraflar


XV
...eğer zamanı anlamak istersek, şimdiki zaman diye, yalnızca -en küçüklerine değin- hiçbir parçaya ayrılamayacak o noktaya diyebiliriz. ama o da gelecekten geçmişe öyle çabuk uçar ki, bir süreç içinde yayılması olanaksızdır. çünkü eğer yayılsa geçmişe ve geleceğe bölünür; oya şimdiki zamanın hiçbir yayılımı olamaz. o halde "uzun" diyebileceğimiz zaman nerededir? yoksa gelecek zaman mı? ama biz o uzun olduğu için ona uzun diyemeyiz, çünkü uzun olacak olan şey henüz yoktur; "uzun olacak" diyebiliriz. ne zaman uzun olacak? gelecek olarak olacağı zaman mı? bu durumda uzun olmayacaktır; çünkü henüz olmayacaktır ki "uzun" olsun. yoksa henüz olmayan gelecek zamandan olmaya başlayacağı zaman ve uzun olabilecek şey olabilmesi için şimdiki zaman haline geleceği zaman mı? yukarıda söylediklerimizden çıkan şu: Şimdiki zaman uzun bir zaman olamaz.

XVI
yine de, zaman aralarını algılıyor, aralarında karşılaştırp kimine daha uzun kimine daha kısa diyoruz. hatta o zamanın ne denli uzun ya da daha kısa olduğunu ölçüyoruz ve şunun iki misli, üç misli olduğunu, bunun onun kadar olduğunu söylüyoruz. ama biz onu algılamakla ölçtüğümüz zaman, geçen zamanı ölçüyoruz, oysa artık varolmayan geçmiş zamanı ya da henüz olmayan gelecek zamanı, varolmayan şeyi ölçebileceğini söylemeye kalkacak biri dışında, kim ölçebilir? demek ki, zaman geçtiği zaman algılabilir ve ölçülebilir, oysa geçince bu olanaksızdır, çünkü yoktur artık.

Etiketler: ,