norbert elias
Gerek takvimin, gerekse saatin gosterdigi zaman, hem insanlar arasi iliskileri duzenlemenin hem de her bir kisinin kendi durumunu ve iliskilerini tayin etmesinin aracidir. Onlari kullanan kisiler icin de bu durum, uzerinde dusunmeyi gerektirmeyecek kadar olagandir.
Zaman belirlenmesine dayali vazgecilmez ve kacinilamayan iliskiler agi sunan bir toplumsal yapi ile bu yapida yer alan ve zaman disiplinine uymus, zaman duyarliligi gelismis bir bireyin kisilik yapisi arasindaki bagintilari anlama, bu bagintilar uzerinde dusunme gereksinimi, boyle gelismis toplumlarda yasayan insanlar icin, henuz kendini dayatan bir sorun degildir. Bu insanlar, yaslandikca yillarin, gunlerin ve saatlerin baskisini daha cok hissetmektedirler. Zaman, itirazsiz boyun egilen bir kader gibi gorunur herkese. Zamani anlayabilmek icin, doga ve insan gibi iki ayri yerden degil de, -doganin icindeki insan- noktasindan hareket etmek sarttir.
Zaman ifadesi, iki ya da daha fazla, surekli hareket halindeki olaylar icindeki dilimlerin baslangic ve bitis pozisyonlarini- sureleri birbiriyle iliskilendirme anlamina gelir. Bu iliski, iletisimsel ozellik tasiyan sosyal bir sembol olan zaman kavraminda ifade bulur.
Zamanin kavram ve kurum olarak var oldugu bir toplumda zaman kavrami, felsefecilerin zihninde olusmus ve karsimiza felsefe kitaplarinda cikan bir dusunme enstrumani degildir. Boyle toplumlarda yetisen herkes zamani oldukca erken yaslarda, sosyal bir kurum olarak tanir. Cok gecmeden de onu bir dis zorlama, insanin disindan dayatan 2. bir doga olarak hissetmeye baslar.
Zaman hem bireysel, hem sosyal hem de insan disindaki dogal duzlemlerin birbiriyle kurduklari genis iliskiler orgusunu yansitan bir sembol olmustur.
Insanin kusaklar otesi ogrenme yetenegi, yani bir kusagin deneyimini otekine aktarma olgusu, yuzyillar icerisinde insanin cevresiyle iliskilerinde daha ileri ve daha kapsamli iliskiler kurarak sorunlarini cozmesini saglamistir. Insanin zaman olarak algilayip yasadigi sey tam da budur; cevresiyle iliski ve sorun cozme aracidir.
Zaman belirlenmesine dayali vazgecilmez ve kacinilamayan iliskiler agi sunan bir toplumsal yapi ile bu yapida yer alan ve zaman disiplinine uymus, zaman duyarliligi gelismis bir bireyin kisilik yapisi arasindaki bagintilari anlama, bu bagintilar uzerinde dusunme gereksinimi, boyle gelismis toplumlarda yasayan insanlar icin, henuz kendini dayatan bir sorun degildir. Bu insanlar, yaslandikca yillarin, gunlerin ve saatlerin baskisini daha cok hissetmektedirler. Zaman, itirazsiz boyun egilen bir kader gibi gorunur herkese. Zamani anlayabilmek icin, doga ve insan gibi iki ayri yerden degil de, -doganin icindeki insan- noktasindan hareket etmek sarttir.
Zaman ifadesi, iki ya da daha fazla, surekli hareket halindeki olaylar icindeki dilimlerin baslangic ve bitis pozisyonlarini- sureleri birbiriyle iliskilendirme anlamina gelir. Bu iliski, iletisimsel ozellik tasiyan sosyal bir sembol olan zaman kavraminda ifade bulur.
Zamanin kavram ve kurum olarak var oldugu bir toplumda zaman kavrami, felsefecilerin zihninde olusmus ve karsimiza felsefe kitaplarinda cikan bir dusunme enstrumani degildir. Boyle toplumlarda yetisen herkes zamani oldukca erken yaslarda, sosyal bir kurum olarak tanir. Cok gecmeden de onu bir dis zorlama, insanin disindan dayatan 2. bir doga olarak hissetmeye baslar.
Zaman hem bireysel, hem sosyal hem de insan disindaki dogal duzlemlerin birbiriyle kurduklari genis iliskiler orgusunu yansitan bir sembol olmustur.
Insanin kusaklar otesi ogrenme yetenegi, yani bir kusagin deneyimini otekine aktarma olgusu, yuzyillar icerisinde insanin cevresiyle iliskilerinde daha ileri ve daha kapsamli iliskiler kurarak sorunlarini cozmesini saglamistir. Insanin zaman olarak algilayip yasadigi sey tam da budur; cevresiyle iliski ve sorun cozme aracidir.
Etiketler: zaman
posted by zamansiz at 12/29/2005 02:09:00 ÖÖ
<< Home